Στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομίας ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου, έπειτα από την απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού. Ο Συνεργατισμός και η Αλληλεγγύη είναι το δίπτυχο που κατοχυρώνει την Οργάνωση.
Στα τέλη του Φθινοπώρου του 2017, οι αρμόδιοι υπεύθυνοι του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς, που έχει γίνει ευρέως γνωστός από το εμπορικό σήμα ΖΑΓΟΡΙΝ, ενημερώθηκαν ότι το αίτημά τους για καταχώρηση της Οργάνωσης στο εθνικό ευρετήριο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, είχε γίνει καταρχάς αποδεκτό από την Διεύθυνση Νεότερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η γνωμοδότηση ήταν θετική προς την Υπουργό, κυρία Λυδία Κονιόρδου και αναμένονταν η επίσημη απόφαση της.
Έτσι, με την υπ’ αριθμόν ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΝΠΑΑΠΚ/ΤΜΝΠΑ/47525/32279/158/19/1-2-2018 Υπουργική Απόφαση εγκρίθηκε επίσημα η εγγραφή του Συνεταιρισμού ως στοιχείου κοινωνικής και αλληλέγγυας συνεταιριστικής οργάνωσης στα πλαίσια του γενικότερου συνεργατισμού και που έχει αναπτύξει στον ένα αιώνα διαρκούς λειτουργίας του. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να παρακολουθήσουν όλες τις λεπτομέρειες ακολουθώντας διαδικτυακά τον σύνδεσμο: ayla.culture.gr/συνεργατισμός-και-αλληλεγγύη-αγροτι/.
Η εγγραφή του Συνεταιρισμού στο Εθνικό Ευρετήριο, στοιχειοθετεί την υποψηφιότητα του Συνεταιρισμού για εγγραφή στο διεθνή κατάλογο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, που αποτελεί επίσης στόχο. Η ένταξη στο Εθνικό Ευρετήριο και η στόχευση για τον Διεθνή Κατάλογο είχε ανακοινωθεί ως δράση στο γενικότερο σχεδιασμό που εκπονείται από το 2016 με αφορμή τα 100 χρόνια διαρκούς λειτουργίας, τον οποίο σχεδίασε εξ’ ολοκλήρου ο επιστημονικός συνεργάτης του Συνεταιρισμού κος Αλέξανδρος Καπανιάρης, εκπαιδευτικός και ψηφιακός λαογράφος, υπεύθυνος και για τη σύνταξη του φακέλου υποψηφιότητας. Το τελικό αποτέλεσμα είναι προϊόν συλλογικής εργασίας μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων.
Η διοίκηση του Συνεταιρισμού, όπως και τα μέλη, στήριξαν από την αρχή το σύνολο του σχεδιασμού, πιστοί στις παραδοσιακές αρχές και αξίες της Οργάνωσης που χαρακτηρίζεται για την κοινωνική της παρέμβαση διαχρονικά και για το πολιτιστικό απόθεμα που δημιουργεί σε τοπικό και ευρύτερο επίπεδο. Οι εν λόγω δράσεις συνάδουν απόλυτα με την ιστορική πορεία του Συνεταιρισμού, καθώς ταυτόχρονα με την εμπορική δραστηριότητα που αναπτύσσει με τα φρούτα και κυρίως τα μήλα, αποτελεί και ένα γενικότερο πολιτισμικό πυλώνα στη περιοχή του Ανατολικού Πηλίου. Παράλληλα, η άποψη που έχει διαμορφώσει το Διοικητικό Συμβούλιο είναι ότι, ειδικά στη δύσκολη εποχή της οικονομικής κρίσης αλλά και της κρίσης θεσμών και αξιών, η δημιουργία πολιτιστικού, εκπαιδευτικού και κυρίως κοινωνικού αποθέματος είναι η ελάχιστη ανταμοιβή προς την κοινωνία που υποστηρίζει καταναλωτικά, από δεκαετίες, τους κόπους και τις θυσίες των αγροτών της Ζαγοράς αλλά και του Πουρίου και της Μακρυράχης.
Η πολιτιστική και κοινωνική δημιουργία του Συνεταιρισμού, αποτελεί σημαντικό σημείο εξέλιξης του τόπου. Αποτέλεσμα αυτής της πορείας και των αναπτυξιακών της επιδράσεων, είναι η έγκριση καταχώρησης στο εθνικό ευρετήριο, η οποία κρίνεται και ως το «κλειδί» για τη δημιουργία συνεταιριστικού μουσείου μήλου και αγροτικής παραγωγής στη Ζαγορά. Το μουσείο μήλου θα στεγάσει την αγροτική ιστορία όλης της περιοχής αλλά παράλληλα θα αποτελέσει πόλο έλξης επισκεπτών και σημείο επικοινωνίας της σημερινής δραστηριότητας της Οργάνωσης.
Ο Συνεταιρισμός σχεδιάζει διάφορες δράσεις που θα διαφυλάξουν και θα ενισχύσουν την άυλη πολιτιστική κληρονομία του συνεργατισμού και της αλληλεγγύης, οι οποίες βασίζονται στην πολύπλευρη συνεταιριστική εκπαίδευση της νέας γενιάς συνεταιριστών.
Η ολοκλήρωση της διαδικασίας για την εγγραφή του Συνεταιρισμού στο εθνικό ευρετήριο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπίπτει χρονικά με το γεγονός ότι το 2018 έχει οριστεί Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς, από τα αρμόδια θεσμικά όργανα.